Cà Mau chủ động đối phó với xâm nhập mặn



Tỉnh Cà Mau đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp xâm mặn, nhiễm mặn, nhất là thời điểm từ đầu tháng 12 đến cuối tháng 5 năm sau tỉnh Cà mau đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp.

Các giải pháp trên bao gồm: ở  những đoạn đang bị sạt lở nghiêm trọng ,tiến hành bồi trúc, gia cố trên 10 đoạn đê biển đông và đê biển tây với chiều dài trên 3 km. Chính quyền cơ sở đã huy động hàng trăm người tham gia chống sạt lở, hạn chế xâm mặn trên toàn tuyến đê biển.



Trong chương trình thích ứng với biến đổi khí hậu và nước biển dâng giai đoạn 2015 - 2020 Cà Mau đã triển khai nâng cấp đê biển.

Chính quyền địa phương huy động hàng trăm lượt người tham gia đắp trên 700 con đập, bồi trúc trên 20.000 km đê sông nhằm ngăn chặn nhiễm mặn ven sông nội địa. Cách làm này đã mang lại hiệu quả là bảo vệ an toàn trên 50.000 ha đất nông nghiệp không bị nhiễm mặn.

Là tỉnh ven biển với bờ biển đông và đê biển tây tổng chiều dài trên 250 km; trong nội địa có trên 10.000 con sông; trong đó có trên 5.000 con sông là nước mặn. Vì vậy tình trạng xâm mặn, nhiễm mặn ở Cà Mau luôn diễn biến phức tạp, năm sau nghiêm trọng hơn năm trước. Ước tính hiện nay tỉnh Cà Mau có trên 5.000 ha đất nông nghiệp bị xâm mặn, nhiễm mặn.

Xâm mặn hay nhiễm mặn đều ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là vùng sản xuất lúa, cây ăn trái nếu bị nhiễm mặn thì sẽ bị mất trắng. Đối với xâm mặn thì tình hình còn phức tạp hơn, vì xâm mặn vùng ven biển nếu không ngăn chặn kịp thời sẽ có nguy cơ phá vỡ quy hoạch vùng ngọt hóa, tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng nặng nề.

Là nông dân xã Khánh An, huyện U Minh , ông Nguyễn Thanh Bền chia sẻ, từ trước đến nay bà con trong vùng sản xuất lúa kết hợp với chăn nuôi, nhưng gần đây do đất đai bị nhiễm mặn nên mùa màng luôn bị thất bát.

Xâm mặn, nhiễm mặn là chuyện thường xảy ra đối với địa phương ven biển, là quy luật của tự nhiên. Nếu chủ động đối phó sẽ hạn chế thiệt hại. Với những giải pháp chủ động, kịp thời, Cà Mau sẽ hạn chế được thiệt hại do xâm mặn, nhiễm mặn gây ra.

Đê biển Gò Công ở Tiền Giang sạt lở mạnh

Mới vào đầu mùa gió chướng nhưng đê biển Gò Công ở Tiền Giang đang bị sạt lở mạnh. Những cơn sóng to  từ ngoài khơi xa theo gió chướng thổi mạnh đánh từng hồi vào bờ gây sạt lở đất đai, rừng phòng hộ kể cả nhà cửa nhân dân cũng bị nhiều thiệt hại.


Dài trên 21.000 m  tuyến đê biển Gò Công có nhiệm vụ hết sức quan trọng là ngăn mặn, giữ ngọt, bảo vệ sản xuất trên 40.000 ha đất và khoảng 500.000 dân các huyện vùng ven biển tỉnh Tiền Giang. Để tăng khả năng chống chịu của đê biển trước bão tố và triều cường, bên ngoài đê còn có đai rừng phòng hộ với chiều sâu từ 300 m đến ngoài 1.000 m tùy theo từng đoạn. Là tỉnh hạ lưu sông Tiền, tiếp giáp với biển Đông nên Tiền Giang chịu ảnh hưởng trực tiếp của biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn, triều cường phía đông và ngập lũ phía tây làm sạt lở, ngập úng, hạn mặn…Trong đó, đê biển Gò Công là một trong những tuyến đê giữ vai trò tiền tiêu chống chịu bão tố, triều cường hàng năm.



Chi cục Trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tỉnh Tiền Giang - ông Nguyễn Thiện Pháp chia sẻ: được xây dựng từ trước năm 1975 đê biển Gò Công qua nhiều năm bị sóng gió, đặc biệt mùa gió chướng thổi mạnh kèm theo sóng to đã xâm thực khủng khiếp khiến toàn bộ tuyến đê hư hỏng, không còn phát huy tác dụng phòng chống thiên tai. Do vậy, đã hai lần phải di dời đê và tuyến đê mới hiện hữu, cách đê cũ khoảng 400 m sâu vào đất liền.



Mặc dù tỉnh đã nhanh chóng triển khai các giải pháp tích cực để bảo vệ đê và rừng phòng hộ nhưng biến đổi khí hậu gây sạt lở nặng, làm mất dần đai rừng phòng hộ, đe dọa an toàn đê, đe dọa an toàn cho những khu dân cư ven biển Gò Công. Các ngành chức năng đã khảo sát, trung bình mỗi năm biển lấn sâu vào đất liền từ 8 m đến 10 m. Rừng phòng hộ ngoài đê mất từng mảng lớn, có đoạn xung yếu khu vực xã Tân Điền, Tân Thành (huyện Gò Công Đông) sóng đánh trôi hết toàn bộ mảng rừng phòng hộ ngoài đê. Có đoạn, đai rừng còn vỏn vẹn từ 4 đến 20 m tính từ chân đê ra biển là thông tin được ông Pháp cung cấp.




Hiện tại có khoảng 5 km đê xung yếu thuộc xã Tân Điền coi như mất hoàn toàn đai rừng phòng hộ, phải trực tiếp đối mặt với sóng gió dữ dội. Đoạn xung yếu trên đang được Tiền Giang kiên cố hóa bằng nguồn vốn nâng cấp đê biển do Trung ương hỗ trợ. Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão tỉnh Tiền Giang cho biết: trước tình hình hiện nay, nếu không có biện pháp hữu hiệu bảo vệ diện tích rừng phòng hộ còn lại và khôi phục rừng đã mất phía ngoài đê thì đến năm 2020 toàn bộ rừng phòng hộ bảo vệ đê biển Gò Công không còn. Tuyến đê biển Gò Công khi ấy khó tồn tại trước thiên tai.




Thông thường, sạt lở xảy ra vào mùa gió chướng thổi mạnh hàng năm. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Thiện Pháp, chưa năm nào như năm nay, mới đầu mùa gió chướng nhưng sóng gió làm sạt lở mất hàng chục ngàn m2 đất ao mương nuôi thủy sản ven đê, làm sập thêm 3 căn nhà dân tại ấp Cầu Muống, xã Tân Thành. Trước đó, cũng tại khu dân cư ven đê ấp Cầu Muống đã có 3 nhà dân bị sóng biển đánh sập phải di dời khẩn cấp bảo toàn tính mạng.




Đầu tháng 12/2015, xã Tân Thành, một xã ven biển của huyện Gò Công Đông, là nơi nuôi nghêu ven biển rộng trên 2.000 ha vốn mang lại cho bà con sở tại nguồn nguồn lợi kinh tế hết sức quan trọng. Tại ấp Cầu Muống, chúng tôi gặp chị Đinh Thị Mai đang gom từng miếng gạch vỡ của nhà hộ dân phía ngoài bị sập, phải di dời để gia cố chân tường nhà mình. Hộ bên ngoài liền kề nhà bị sóng đánh sập nên bây giờ, nhà chị thành ra là điểm trực tiếp chống chịu sóng biển và gió chướng. Chị Mai cho biết, mấy hộ ở đây vừa phải di dời do không thể cầm cự trước mùa gió chướng năm nay.




Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tân Thành -  ông Đoàn Thanh Hưng, có hai khu dân cư sống ngoài đê biển Gò Công gồm: Một điểm tại ấp Cầu Muống và một điểm tại ấp Tân Phú với khoảng 47 hộ dân. Đây cũng là hai điểm dân cư cần phải di dời khẩn cấp bởi tình hình sạt lở do biến đổi khí hậu ngày một gay gắt, phức tạp. Hiện nay, tỉnh đang lập dự án di dời các hộ dân trên vào khu tái định cư để bảo đảm an toàn. Trong thời gian chờ dự án thì năm ngoái đã có 3 hộ và đầu mùa gió chướng năm nay có thêm 3 hộ dân phải di dời khẩn cấp bởi nhà cửa bị sập.




Từ năm 2011, nhằm bảo vệ đê và rừng phòng hộ, trong khuôn khổ Chương trình củng cố nâng cấp đê biển được Chính phủ phê duyệt, Tiền Giang triển khai dự án nâng cấp đê biển Gò Công, tổng vốn đầu tư 877 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến cuối năm 2015, mới chỉ thực hiện được một số hạng mục bức thiết trước mắt với kinh phí đầu tư khoảng 170 tỉ đồng, chiếm 19% tổng kinh phí toàn dự án.




Vừa qua, Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị xem xét hỗ trợ khẩn cấp 405 tỉ đồng đầu tư kè mái đê biển ở những đoạn xung yếu, cứng hóa mặt đê biển, thực hiện chống xói lở, gây bồi và trồng lại rừng phòng hộ tại những nơi bị mất để bảo vệ an toàn tuyến đê. Song song đó, tỉnh cũng xúc tiến lập dự án hỗ trợ di dời trên 40 hộ dân sống ven đê biển đang đối mặt nguy cơ sạt lở cao mà đa phần đều là hộ dân ven biển nghèo khó. Trong số đó trên 50% số hộ không có đất để di dời. Rõ ràng, đây là những vấn đề bức thiết cần thực hiện nhằm đảm bảo an toàn cho đê biển Gò Công, phát huy được vai trò tuyến đê trong việc thích ứng biến đổi khí hậu, bảo vệ sản xuất và đời sống trên nửa triệu dân vùng ven biển tỉnh Tiền Giang.

Hàng trăm hecta đất nông nghiệp thành kho, xưởng




Nhiều người dân xã Yên Viên mới đây phản ánh  "Ở khu vực bãi bồi ven Sông Đuống, đoạn qua địa bàn xã Yên Viên, huyện Gia Lâm hàng trăm hecta đất nông nghiệp đang bị xẻ thịt, biến thành nhà xưởng, trạm sản xuất bê tông, ván ép và điểm tập kết, trung chuyển than cùng VLXD. Tình trạng này, không chỉ khiến cho diện tích đất sản xuất nông nghiệp lâu dài, ổn định của người dân ngày càng bị thu hẹp, nguy cơ ô nhiễm, sụt lún tăng cao trong mùa mưa bão…!".




Khi đến thực tế tại khu vực thôn Cống Thôn, xã Yên Viên, huyện Gia Lâm, người dân địa phương cho biết, tại khu bãi bồi ven Sông Đuống hiện có gần 20 doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động.Theo Nghị định 64/CP những doanh nghiệp này về xây dựng nhà xưởng và lắp đặt máy móc để sản xuất bê tông… trên đất nông nghiệp mà trước đây chính quyền đã giao cho cách đây khoảng 10 năm}. Điều đáng nói, bên cạnh những đơn vị sản xuất cũ thì gần đây tại khu vực liên tục xuất hiện các nhà xưởng, điểm tập kết vật liệu xây dựng  mới. Cụ thể, là bãi cát của HTX Cầu Đuống, HTX Thành Đoàn, Công ty TNHH Minh Hạnh, Công ty cổ phần Xây dựng thương mại Đức Mạnh và doanh nghiệp tư nhân Minh Đức…


Hằng ngày, tại các bãi vật liệu xây dựng tàu thuyền, máy xúc, ô tô ra vào, hoạt động kinh doanh tấp nập, khiến cho môi trường quanh khu vực chỗ nào cũng mù mịt đất cát, khói bụi.

Do phải "oằn mình" chống đỡ các phương tiện cơ giới trọng tải lớn ra vào nên hệ thống đường giao thông dưới chân Đê Đuống chỗ nào cũng mấp mô, lồi lõm, xuống cấp nghiêm trọng. Hệ thống đường giao thông dưới chân Đê Đuống chỗ nào cũng mấp mô, lồi lõm, xuống cấp nghiêm trọng vì Do phải "oằn mình" chống đỡ các phương tiện cơ giới trọng tải lớn ra vào.  Hiện tại
các đơn vị trên vẫn chưa đủ các thủ tục về pháp lý trong việc kinh doanh và sử dụng đất. Trong đó, một số đơn vị hoạt động không có giấy phép từ nhiều năm nay như hợp tác xã Thành Đoàn, hợp tác xã Cầu Đuống, Công ty Bê tông Vinh Huy...

Theo anh Trần Văn Mạnh, một người dân xã Yên Viên thì toàn bộ diện tích đất bãi bồi nói trên cách đây 10 năm người dân địa phương vẫn canh tác, sản xuất hiệu quả. Chỉ đến khi các doanh nghiệp ồ ạt kéo về xây dựng nhà xưởng, sản xuất, buôn bán VLXD  thì hoạt động sản xuất có phần kém đi. Gần đây, do nước sông cạn, không bồi đắp đủ lượng phù sa nên việc sản xuất nông nghiệp lại càng gặp nhiều khó khăn. Vì việc canh tác không hiệu quả, dần dần một số hộ đã bán hoặc cho các doanh nghiệp thuê lại sử dụng vào mục đích khác. Ngoài ra, một số diện tích đất công, thùng đào, hố đấu để hoang hóa từ nhiều năm nay cũng được Ủy ban nhân dân  xã Yên Viên đứng ra ký hợp đồng cho các hộ kinh doanh thuê với giá từ 10 đến 15 nghìn đồng/m2/năm. Các doanh nghiệp tập trung kinh doanh, sản xuất tại đây đa số là của người dân địa phương, chỉ có một số ít là của người từ nơi khác đến.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân  xã Yên Viên - ông Nguyễn Văn Kỷ cho biết, địa phương đã kiểm tra và đình chỉ việc mở rộng, xây dựng nhà xưởng trái phép của các doanh nghiệp. Những doanh nghiệp chưa có giấy phép kinh doanh, chính quyền cũng đã rà soát và yêu cầu hoàn thiện các thủ tục pháp lý theo quy định. Nếu sang năm 2016, các đơn vị này không xuất trình được các văn bản liên quan đến việc sử dụng đất và giấy phép kinh doanh do cơ quan có thẩm quyền cấp, Ủy ban nhân dân  xã sẽ xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành.

Như thế, có thể nhận thấy thời gian qua công tác quản lý đất đai trên địa bàn xã Yên Viên đã bị buông lỏng. Tại sao hàng trăm héc ta đất nông nghiệp lại có thể được mua bán, chuyển đổi thành nhà xưởng, kho bãi một cách dễ dàng?

Xấp xỉ mức báo động II triều cường đang lên cao ở Đồng Nai

Khu vực Nam bộ theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn thì triều cường vùng hạ lưu hệ thống sông Đồng Nai – Sài Gòn đang ở dâng cao và có khả năng có thể lên cao trong một ngày tới. Mực nước trên sông Đồng Nai tại trạm Biên Hòa đang ở mức 1,75 mét, xấp xỉ mức báo động II.





Mực nước trên sông Đồng Nai đang lên cao, xấp xỉ mức báo động II -Ảnh: TL



Dự báo trong một ngày tới, mực nước trên sông Đồng Nai tại trạm Biên Hòa tiếp tục lên và có khả năng sẽ chạm mức báo động II. Đỉnh triều xuất hiện vào khoảng thời gian 6 – 7 giờ sáng và 19 - 20 giờ tối.



Trong khi đó, kết quả đo mực nước tại trạm Tà Lài, huyện Tân Phú (Đồng Nai) phía thượng nguồn sông Đồng Nai cho thấy mực nước vẫn dưới mức báo động I và không cao lên trong những ngày tới. Hiện nay, mực nước thực tế đo được tại hồ Trị An là 59,62 mét, vẫn chưa đạt cao trình thiết kế của đập thủy điện Trị An là 62 mét.



Do khu vực phía Nam đang bước vào mùa khô, thời điểm hiện nay mưa ít hơn, do đó, lượng nước về hồ Trị An cũng chỉ đạt 340 mét khối/giây và lưu lượng nước qua tua bin nhà máy điện là 417 mét khối/giây.



Với lượng xả như hiện nay, hầu như không ảnh hưởng đến khả năng ngập lụt ở khu vực phía hạ lưu đập thủy điện. Tuy nhiên, do thủy triều đang dâng cao ở phía hạ lưu sông Đồng Nai, nếu mực nước vượt mức báo động II thì nhiều vùng hạ du như một số nơi thuộc huyện Long Thành, Nhơn Trạch cần đề phòng ngập lụt.