Mới vào đầu mùa gió chướng nhưng đê biển Gò Công ở Tiền Giang đang bị sạt lở mạnh. Những cơn sóng to  từ ngoài khơi xa theo gió chướng thổi mạnh đánh từng hồi vào bờ gây sạt lở đất đai, rừng phòng hộ kể cả nhà cửa nhân dân cũng bị nhiều thiệt hại.

Nhiều người dân xã Yên Viên mới đây phản ánh  "Ở khu vực bãi bồi ven Sông Đuống, đoạn qua địa bàn xã Yên Viên, huyện Gia Lâm hàng trăm hecta đất nông nghiệp đang bị xẻ thịt, biến thành nhà xưởng, trạm sản xuất bê tông, ván ép và điểm tập kết, trung chuyển than cùng VLXD. Tình trạng này, không chỉ khiến cho diện tích đất sản xuất nông nghiệp lâu dài, ổn định của người dân ngày càng bị thu hẹp, nguy cơ ô nhiễm, sụt lún tăng cao trong mùa mưa bão…!".




Khi đến thực tế tại khu vực thôn Cống Thôn, xã Yên Viên, huyện Gia Lâm, người dân địa phương cho biết, tại khu bãi bồi ven Sông Đuống hiện có gần 20 doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động.Theo Nghị định 64/CP những doanh nghiệp này về xây dựng nhà xưởng và lắp đặt máy móc để sản xuất bê tông… trên đất nông nghiệp mà trước đây chính quyền đã giao cho cách đây khoảng 10 năm}. Điều đáng nói, bên cạnh những đơn vị sản xuất cũ thì gần đây tại khu vực liên tục xuất hiện các nhà xưởng, điểm tập kết vật liệu xây dựng  mới. Cụ thể, là bãi cát của HTX Cầu Đuống, HTX Thành Đoàn, Công ty TNHH Minh Hạnh, Công ty cổ phần Xây dựng thương mại Đức Mạnh và doanh nghiệp tư nhân Minh Đức…


Hằng ngày, tại các bãi vật liệu xây dựng tàu thuyền, máy xúc, ô tô ra vào, hoạt động kinh doanh tấp nập, khiến cho môi trường quanh khu vực chỗ nào cũng mù mịt đất cát, khói bụi.

Do phải "oằn mình" chống đỡ các phương tiện cơ giới trọng tải lớn ra vào nên hệ thống đường giao thông dưới chân Đê Đuống chỗ nào cũng mấp mô, lồi lõm, xuống cấp nghiêm trọng. Hệ thống đường giao thông dưới chân Đê Đuống chỗ nào cũng mấp mô, lồi lõm, xuống cấp nghiêm trọng vì Do phải "oằn mình" chống đỡ các phương tiện cơ giới trọng tải lớn ra vào.  Hiện tại
các đơn vị trên vẫn chưa đủ các thủ tục về pháp lý trong việc kinh doanh và sử dụng đất. Trong đó, một số đơn vị hoạt động không có giấy phép từ nhiều năm nay như hợp tác xã Thành Đoàn, hợp tác xã Cầu Đuống, Công ty Bê tông Vinh Huy...

Theo anh Trần Văn Mạnh, một người dân xã Yên Viên thì toàn bộ diện tích đất bãi bồi nói trên cách đây 10 năm người dân địa phương vẫn canh tác, sản xuất hiệu quả. Chỉ đến khi các doanh nghiệp ồ ạt kéo về xây dựng nhà xưởng, sản xuất, buôn bán VLXD  thì hoạt động sản xuất có phần kém đi. Gần đây, do nước sông cạn, không bồi đắp đủ lượng phù sa nên việc sản xuất nông nghiệp lại càng gặp nhiều khó khăn. Vì việc canh tác không hiệu quả, dần dần một số hộ đã bán hoặc cho các doanh nghiệp thuê lại sử dụng vào mục đích khác. Ngoài ra, một số diện tích đất công, thùng đào, hố đấu để hoang hóa từ nhiều năm nay cũng được Ủy ban nhân dân  xã Yên Viên đứng ra ký hợp đồng cho các hộ kinh doanh thuê với giá từ 10 đến 15 nghìn đồng/m2/năm. Các doanh nghiệp tập trung kinh doanh, sản xuất tại đây đa số là của người dân địa phương, chỉ có một số ít là của người từ nơi khác đến.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân  xã Yên Viên - ông Nguyễn Văn Kỷ cho biết, địa phương đã kiểm tra và đình chỉ việc mở rộng, xây dựng nhà xưởng trái phép của các doanh nghiệp. Những doanh nghiệp chưa có giấy phép kinh doanh, chính quyền cũng đã rà soát và yêu cầu hoàn thiện các thủ tục pháp lý theo quy định. Nếu sang năm 2016, các đơn vị này không xuất trình được các văn bản liên quan đến việc sử dụng đất và giấy phép kinh doanh do cơ quan có thẩm quyền cấp, Ủy ban nhân dân  xã sẽ xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành.

Như thế, có thể nhận thấy thời gian qua công tác quản lý đất đai trên địa bàn xã Yên Viên đã bị buông lỏng. Tại sao hàng trăm héc ta đất nông nghiệp lại có thể được mua bán, chuyển đổi thành nhà xưởng, kho bãi một cách dễ dàng?

Khu vực Nam bộ theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn thì triều cường vùng hạ lưu hệ thống sông Đồng Nai – Sài Gòn đang ở dâng cao và có khả năng có thể lên cao trong một ngày tới. Mực nước trên sông Đồng Nai tại trạm Biên Hòa đang ở mức 1,75 mét, xấp xỉ mức báo động II.







Dự báo trong một ngày tới, mực nước trên sông Đồng Nai tại trạm Biên Hòa tiếp tục lên và có khả năng sẽ chạm mức báo động II. Đỉnh triều xuất hiện vào khoảng thời gian 6 – 7 giờ sáng và 19 - 20 giờ tối.



Trong khi đó, kết quả đo mực nước tại trạm Tà Lài, huyện Tân Phú (Đồng Nai) phía thượng nguồn sông Đồng Nai cho thấy mực nước vẫn dưới mức báo động I và không cao lên trong những ngày tới. Hiện nay, mực nước thực tế đo được tại hồ Trị An là 59,62 mét, vẫn chưa đạt cao trình thiết kế của đập thủy điện Trị An là 62 mét.



Do khu vực phía Nam đang bước vào mùa khô, thời điểm hiện nay mưa ít hơn, do đó, lượng nước về hồ Trị An cũng chỉ đạt 340 mét khối/giây và lưu lượng nước qua tua bin nhà máy điện là 417 mét khối/giây.



Với lượng xả như hiện nay, hầu như không ảnh hưởng đến khả năng ngập lụt ở khu vực phía hạ lưu đập thủy điện. Tuy nhiên, do thủy triều đang dâng cao ở phía hạ lưu sông Đồng Nai, nếu mực nước vượt mức báo động II thì nhiều vùng hạ du như một số nơi thuộc huyện Long Thành, Nhơn Trạch cần đề phòng ngập lụt.

Ôm trọn thị trấn Tô Hạp từ lâu, suối Gia Ôi là nguồn cung cấp nước sinh hoạt gần 1000 hộ dân ở thị trấn Tô Hạp, xã Sơn Trung và xã Ba Cụm Bắc huyện Khánh Sơn.Nhưng hiện tại, suối Gia Ôi đang bị “bức tử” vì một lượng lớn thuốc bảo vệ thực vật từ việc canh tác nông nghiệp của người dân ở khu vực thượng nguồn. Tình trạng trên đe dọa đến sự sống còn của nhà máy nước Tô Hạp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.


Ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước

Đi bộ chừng hơn 1 giờ đồng hồ từ thị trấn Tô Hạp trên con đường lổn nhổn đất đá, là đến thượng nguồn con suối Gia Ôi. Trời bắt đầu mưa lấp phất, thỉnh thoảng những cơn gió lùa tới, mang theo mùi hôi nồng của thuốc trừ sâu bốc lên rất khó chịu.

Cán bộ kỹ thuật Ban quản lý Các công trình Công cộng và Môi trường huyện Khánh Sơn anh Mai Văn Đạt chia sẻ: “ Suối Gia Ôi trước đây là con suối nước trong xanh, sinh vật như cá tôm, cua ốc khá đa dạng, 5 năm trở lại đây, người dân địa phương tìm đến vùng thượng nguồn suối Gia Ôi sản xuất nông nghiệp ngày càng đông. Do vùng đất này khá màu mỡ lại thuận lợi nguồn nước tưới nên hàng trăm héc- ta(ha) đất ở khu vực này đã hình thành những rẫy cà phê, những nương lúa xanh mướt. Người dân sinh sống ở đây chủ yếu là người Jagrai, họ làm nhà, dựng lều bên cạnh suối Gia Ôi để sản xuất nông nghiệp”.




Có hơn 38 hộ dân làng Tà Lương sinh sống ở thượng nguồn suối Gia Ôi, họ sống tập trung thành làng, hộ ít thì sản xuất khoản 4-5 ha cà phê, chuối, lúa, râu màu, hộ nhiều thì sản xuất 20-30 ha. Ông Ma- Heng, đang phun thuốc cỏ bên bờ suối, gặp tôi ông cứ tưởng là thương lái, nên phân giải thích: “Giá nông sản năm nay thấp quá, chi phí lại nhiều,15 ha cà phê, lúa nước, chuối của nhà tôi trừ đi chi phí chỉ còn lời rất ít. Năm nay mưa nhiều nên cỏ lên nhanh, sâu bệnh nhiều, nương rẫy nhà tôi phải phun thuốc trừ cỏ, trừ sâu liên tục. Mặc dù vẫn biết phun thuốc cỏ, thuốc trừ sâu ảnh hưởng đến nguồn nước nhưng vẫn phải làm thôi! ”.




Bà Gia-hiên đang tỉa cành cà phê cũng chia sẻ: “Mặc dù cán bộ thi trấn thường xuyên vào làng khuyên bà con hạn chế dùng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ ở đầu nguồn nước, nhưng nếu không dùng thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu thì ruộng vườn không xanh tốt được. Hàng ngày chai lọ thuốc trừ sâu cứ vứt bừa ra hai bên bờ suối, có người còn đem cả máy bơm thuốc sâu xuống suối chùi rửa”.




Được biết loại thuốc diệt cỏ Rapid và Grassad, có hàm lượng độc tố rất cao, nhưng, nhiều người dân không chỉ pha đậm đặc hơn thông thường phun liên tục ở hai bên bờ suối. Điều này không chỉ tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm đất ngay tại nương rẫy, mà suối Gia Ôi trong lành hàng ngày đang bị đe dọa, bị “bức tử” bởi thuốc trừ sâu và hóa chất độc hại. Điều đáng nói Gia Ôi là nguồn cung cấp nước sinh hoạt, ăn uống hàng ngày duy nhất cho hàng ngàn người dân Khánh Sơn thông qua công trình nước sạch của thị trấn Tô Hạp, tình trạng ô nhiễm hóa chất ở đầu nguồn suối Gia Ôi đang là tình trạng vô cùng nguy hiểm, đe dọa đến sức khỏe người dân.

Anh Mai Văn Đạt vừa đưa tay mở ngăn chứa nước ở Bể Dâng bến suối vừa bộc bạch nỗi lòng: “Trước đây cá dưới suối Gia Ôi rất nhiều, chỉ cần ra suối chừng nữa tiếng đồng hồ có thể bắt được vài kg cá suối cải thiện thêm các bữa ăn cho anh em. Mấy năm nay do ô nhiễm nguồn nước, cá tôm chết hết rồi, chai lọ thuốc trừ sâu cứ trôi nỗi trên suối thì sinh vật nào mà sống sót được. Cứ vài ngày công nhân nhà máy mà không đi vớt vỏ chai, thì các loại chai lọ này sẻ làm tắc bể dâng nhà máy”.


Hệ lụy khó lường

Rời con suối đầu nguồn, chúng tôi đến nhà máy nước Tô Hạp, công trình nhà máy nước Tô Hạp Xây dựng năm 2001, công suất 1100m3/giờ và đi vào hoạt động chính thức năm 2002. Nguồn nước nhà máy nươc Tô Hạp bắt về từ con suối Gia Ôi. Theo quan sát của chúng tôi thì các hạng mục của nhà máy như bể lọc, bể chứa đã khá cũ, rong rêu bám dày đặc, bể lọc rêu và chất cặn sủi lên đặc quánh.

Anh Nguyễn Khoa Trưởng, Trưởng Ban quản lý Các công trình Công cộng và Môi trường Khánh Sơn phàn nàn: “Tôi mới về nhận công tác ở đây được hơn một năm, nhà máy nước Tô Hạp công nghệ đã quá cũ, đường ống nước tự chảy làm bằng sắt đã hoen rỉ, nhiều đoạn bị móp nặng, thỉnh thoảng có đoạn bị thủng và xì nước ra ngoài. Nhà máy chỉ có duy nhất một bể lọc, một bể chứa nên không thể đáp ứng lượng nước cho gần 1000 hộ dân sử dụng như hiện nay. Chúng tôi đã khảo sát và đề nghị có phương án xây thêm bể lắng, nhưng hiện tại kinh phí chưa có nên chỉ biết chờ phê duyệt từ Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa”.

Điều hiểm họa cho nhà máy nước Tô Hạp, nguồn nước cung cấp cho Nhà máy đang bị nhiễm độc do người dân thường xuyên sử dụng phân bón hóa học, thuốc diệt cỏ, thuốc bảo vệ thực vật. Nhân viên Nguyễn Văn Mạnh, người thường xuyên phải trực tại nhà máy nước Tô Hạp cho biết: “ Mùa mưa đã đến, trực ở nhà máy vất vả lắm, chỉ cần một trận mưa là nước từ thượng nguồn đổ về đục ngầu, nhiều khi có cả mùi của thuốc bảo vệ thực vật. Nếu xả bể thì không có nước cung cấp cho các hộ dân, nhưng nếu không xả bể để nước như vậy sử dụng sẻ không đảm bảo được sức khỏe”.

Nói về các giải pháp khắc phục ô nhiễm nguồn nước, ông Nguyễn Quốc Thái, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị trấn Tô Hạp cho biết: “Ủy ban nhân dân thị trấn đã nhiều lần chỉ đạo đoàn thanh niên, phối hợp với hội phụ nữ vào tận thượng nguồn, đến tận nhà vận động, hướng dẫn bà con sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc trừ cỏ phù hợp, hợp vệ sinh tránh ô nhiễm nguồn nước, thế nhưng các hộ dân ở đây dương như không nghe, không thấy, không làm”.

Người dân ở thị trấn Tô Hạp mặc dù biết nước sinh hoạt ở nhà Máy Tô Hạp không đảm bảo vệ sinh nhưng vẩn phải chấp nhận sử dụng, bởi không có nguồn nước khác. Nhiều hộ gia đình điều kiện kinh tế khá giả, ý thức được nước đối với sức khỏe, họ tự mua hệ thống lọc nước về lắp tại gia đình. Đa phần người dân lao động lại phó mặc số phận cho sự may rủi.

Để có biện pháp khắc phục tình trạng trên chúng tôi có cuộc trao đổi nhanh với ông Đinh Ngọc Bình, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Khánh Sơn trần tình: “Ban đầu Ủy ban nhân dân huyện tính phương án di rời 38 hộ dân ở thượng nguồn suối Gia Ôi đến nơi ở mới nhưng số hộ dân quá lớn, họ đã canh tác ôn định nên phương án nay không khả thi. Hiện nay, dự án hồ chứa nước Sơn Trung đã được Hội đồng nhân dân tỉnh thống nhất chủ trương đầu tư, được bổ sung vào danh mục các dự án Sơn Trung giai đoạn 2016 - 2020. Hồ chứa nước Sơn Trung sẽ được đầu tư để tích trữ nước cho sản xuất nông nghiệp và cung cấp nước sinh hoạt cho khu vực xã Sơn Trung, thị trấn Tô Hạp và một số khu vực lân cận. Vì vậy, huyện sẽ di dời Nhà máy nước Tô Hạp sang Sơn Trung”.

Không biết chủ trương di rời nhà máy nước đến bao giờ mới thực hiện được, thế nhưng hàng nghìn người dân vẫn đang phải sử dụng nguồn nước bị nhiễm độc, tương lai và sức khỏe của họ đang là câu hỏi lớn đặt ra cho các nhà chức năng?

Tỉnh Bắc Ninh ngày càng phát triển về kinh tế- xã hội Với hơn 62 làng nghề đang phát triển mạnh mẽ, trong đó có 31 làng nghề truyền thống thu hút hơn 76 nghìn lao động và đóng góp gần 8% GDP của tỉnh, song cũng đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm làng nghề đang ngày càng diễn biến trầm trọng.



Là tỉnh phát triển mạnh mẽ theo hướng công nghiệp, nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ trong những năm gần đây và nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ. Tỉnh Bắc Ninh ngoài là địa phương tập trung các khu công nghiệp lớn, các công ty, xưởng chế xuất vừa và nhỏ trên địa bàn toàn tỉnh, Bắc Ninh còn nổi tiếng với sự phát triển mạnh mẽ các làng nghề như: Đồ gỗ Đồng Kỵ, đúc đồng Đại Bái, giấy Yên Phong, thép Đa Hội, tranh dân gian Đông Hồ, bún bánh Khắc Niệm, tái chế Nhôm Văn Môn, gốm Phù Lãng….

Có diện tích nhỏ nhất Việt Nam nhưng lại là tỉnh có nhiều làng nghề nhất cả nước, Bắc Ninh hiện có tổng cộng 62 làng nghề phân bố đồng đều trên địa bàn toàn tỉnh (1 thành phố trực thuộc tỉnh, 1 thị xã và 6 huyện), trong đó có 31 làng nghề truyền thống có hơn 76 nghìn lao động và đóng góp gần 8% GDP của tỉnh. Bắc Ninh đang từng ngày phát triển hơn về kinh tế- xã hội song cũng đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm trầm trọng ở các làng nghề .

Có 6 tụ điểm đã được nhắc đến trong danh sách ô nhiễm “có tiếng” hiện nay bao gồm: Làng nghề tái sản xuất giấy Phong Khê (tp. Bắc Ninh), làng bún Khắc Niệm(xã Khắc Niệm, TP Bắc Ninh); Làng nghề tái chế nhôm Mẫn Xá (Yên Phong); Làng nghề đúc đồng Đại Bái (Gia Bình); Làng nghề tái chế thép Đa Hội (thị xã Từ Sơn); Làng đúc đồng Quảng Bố (Lương Tài), nếu không quản lý tốt, tình trạng ô nhiễm có thể sẽ lan rộng trên địa bàn toàn tỉnh. Bởi một quy luật ở đâu có làng nghề ở đó sẽ ô nhiễm.

Công ty CP Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Sài Gòn bắt buộc phải hoàn thành Dự án Khu dân cư phát triển đô thị khu vực 2 và 3, phường 5, TP.Vị Thanh (Hậu Giang) vào ngày 30/03/2015.

Công ty CP Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Sài Gòn về tiến độ Dự án Khu dân cư phát triển đô thị khu vực 2 và 3 phường 5, TP. Vị Thanh đã có buổi làm việc với Ủy ban nhân dân tỉnh Hậu Giang cùng các Sở, ngành chức năng.



Sau khi nghe đại diện Công ty CP Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Sài Gòn nêu lên những khó khăn dẫn đến việc thực hiện dự án chậm so với tiến độ đã đề ra ở buổi làm việc, Ủy ban nhân dân tỉnh Hậu Giang đã chấp thuận gia hạn hoàn thành dự án Khu dân cư phát triển đô thị khu vực 2 và 3 đến ngày 30/3/2016. Nếu quá thời hạn nêu trên, nếu doanh nghiệp này vẫn chưa hoàn thành thì Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu trình Ủy ban nhân dân tỉnh thu hồi dự án này.

Ngoài ra, Công ty CP Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Sài Gòn thống nhất Ủy ban nhân dân thành phố Vị Thanh về việc mua lại một số nền đất trong khu dân cư này để phục vụ việc bố trí tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng một số dự án khác trên địa bàn thành phố trong quý I/2016.

Vào năm 2008, Ủy ban nhân dân tỉnh Hậu Giang đã chấp thuận chủ trương cho Công ty CP Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Sài Gòn đầu tư xây dựng Khu dân cư phát triển đôi thị 2 và 3 thuộc phường 5, TP. Vị Thanh với tổng diện tích trên 60ha. Dự án này được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng làm đổi thay bộ mặt trung tâm tỉnh lỵ Hậu Giang, giải quyết nhu cầu nhà ở chất lượng cao cho người dân…Thế nhưng, sau nhiều năm được giao đất, nhà đầu tư không triển khai thực hiện dự án theo tiến độ, khiến cho chính quyền địa phương và người dân nơi đây bức xúc đề nghị cơ quan có thẩm quyền thu hồi lại dự án này…

Đảo Bình Ba đang dần trở nên ô nhiễm sau 1 thời gian khai thác du lịch, vẻ đẹp hoang sơ nay còn đâu chỉ còn những bao bì, túi nylon, thùng xốp .... nổi lềnh bềnh và bốc mùi hôi thối ở đảo Bình Ba, trực thuộc thành phố Cam Ranh, Khánh Hòa...

Giải khuyến khích tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật lần thứ VI của tỉnh Khánh Hòa đã trao cho ông Trần Văn Lía (Ninh Phụng, Ninh Hòa) với sáng tạo sản xuất phân compost  từ rác thải.





Trăn trở trước tình hình đất sản xuất nông nghiệp ngày càng cằn cỗi, bạc màu do canh tác quá mức; đồng thời, một lượng lớn rác sinh hoạt bị đốt bỏ hoang phí, gây ô nhiễm môi trường, ông Lía đã nghĩ tới chuyện sản xuất phân bón từ rác.

Trước hết, ông tạo thói quen cho các hộ gia đình phân loại rác thải tại nguồn. Những loại rác vô cơ như: kim loại, thủy tinh, gốm sứ... khó phân hủy được thì phân riêng để vận chuyển về bãi rác; rác như: cây cỏ, lá được gom riêng để ủ làm phân bón. Hộ nào đất chật, diện tích cây trồng ít nên ủ phân trong thùng nhựa 200 lít, không cần dùng hóa chất, thời gian ủ 90 - 120 ngày là có phân sử dụng. Hộ gia đình có diện tích đất rộng, cần lượng phân lớn bón cho cây trồng thì sử dụng bạt ủ thành đống lớn. Bổ sung vôi vào rác thực vật, sau 15 ngày rác bắt đầu phân hủy sau đó đem ra cho giảm sức nóng và trộn đều với men vi sinh Trichoderma rồi ủ tiếp, chờ 45 - 50 ngày phân tự hoại là có thể dùng được. Cách sản xuất phân bón từ rác đơn giản, dễ làm, hiệu quả cao, khắc phục tình trạng “bón phân chay” (lạm dụng phân vô cơ, ít sử dụng phân hữu cơ làm cho đất ngày càng thoái hóa, bạc màu...) của nông dân.

>>>Xêm thêm: giá vi sinh xử lý nước thải

Ông Lía chia sẻ, trước đây ông thường canh tác cây ớt và cà tím, sau vài vụ là thất bại do cách bón phân không hợp lý, sâu bệnh hại phát sinh làm cây èo uột, thiếu sức sống. Từ lúc ủ phân vi sinh từ rác, bón cho cây phát triển tốt, ít sâu bệnh, sức đề kháng cao...

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ninh Phụng – ông Trần Ngọc Thơ chia sẻ, giải pháp của ông Lía được xã triển khai thí điểm tại 30 hộ nông dân thôn Phú Bình (Hội Nông dân tỉnh hỗ trợ 30 thùng đựng) từ tháng 7, cuối tháng 11 sẽ tiến hành tổng kết chương trình. Phương pháp này góp phần hạn chế việc lạm dụng phân hóa học của nông dân, tạo thói quen cho người dân biết cách phân loại rác, giải quyết lượng rác quá lớn ở nông thôn gây sức ép lên các bãi rác...

Theo nghiên cứu về thủy hải sản, VSV có ở khắp mọi nơi nên vào các mặt hàng thủy sản là chuyệnbình thường.Nhiềungườisuy nghĩkhông đúng rằng thực phẩm này sẽ gây hại tuy nhiên chỉ 1 lượng nhỏ vi sinh vật trong thủy sản thì không đáng kể , chỉ cần nấu chín là có thể ăn được




>> Xem thêm các bài viết liên quan ở đây: vi sinh xử lý nước thải .


Theo thông tin bộ NN-PTNT cho biết chỉ trong thời gian 9 tháng đầu năm số lượng các lô hàng vi phạm lần lượt là 165 và 78 lô tại một cuộc họp báo mới đây do bộ NN-PTNT tổ chức. Đối với hàng xuất khẩu, theo cảnh báo của các thị trường, 9 tháng đầu năm đã có 181 lô hàng bị cảnh báo về chỉ tiêu kháng sinh cấm sử dụng, kháng sinh hạn chế sử dụng, vi sinh và các cảnh báo khác.

Phóng viên băn khoăn tại sao một số mặt hàng bị trả về do không đạt tiêu chuẩn nước ngoài lại đem về Việt Nam tiêu thụ, ông Nguyên Như Tiệp - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản (Bộ NN-PTNT) cho biết, khi hàng trả về tiêu thụ trong nước cũng không có vấn đề gì.

“Một số mặt hàng thủy sản như tôm nếu bị trả do vấn đề chỉ tiêu vi sinh thì chỉ cần luộc lên là có thể ăn được”, ông Tiệp nói.

Câu nói “tôm luộc lên có thể ăn được” mà ông Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản khuyên người tiêu dùng đã khiến cho dư luộn xôn xao. Mọi người cho đó là khôi hài, là không đúng, Cục trưởng nói vậy là để trấn an tinh thần người dân.

Trao đổi với PV xung quanh vấn đề này, PSG-TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện sinh học-Công nghệ thực phẩm - Đại học Bách Khoa Hà Nội), cho biết, vi sinh vật là loại cực kỳ bé nhỏ mà mắt thường của con người không thể nhìn thấy được. Nó tồn tại ở dạng vi khuẩn, nấm mốc, nấm men.

Tất cả mọi nơi trên thế giới đều là môi trường sống của sinh vật như trong bụi, không khí, trên cơ thể , theo nghiên cứu thì số lượng VSV trong miệng của mỗi người bằng dân số của cả thế giới. Tuy nhiên, theo ông Thịnh, vi sinh vật được chia làm hai loại gồm: một loại có lợi và một loại có hại.

Đối với loại vi sinh vật có lợi mà chúng ta thường thấy là nấm men. Nấm men vẫn thường được người dân dùng để làm tương. Còn với vi sinh vật có hại thì rất nhiều như: nấm mốc, vi khuẩn… những loại này xâm nhập vào trong thực phẩm sẽ tồn tại trong đó và sinh ra rất nhiều độc tố, khi ăn vào có thể gây ngộ độc hoặc nặng hơn là chết người.

Ông Thịnh cũng khẳng định, hầu hết các loại thực phẩm đều bị VSV tấn công. Song, ở mức độ giới hạn cho phép thì bằng mắt thường con người không thể phát hiện được. Còn nếu vượt quá mức cho phép thì con người có thể dễ dàng nhận biết bằng thị giác và khướu giác. Ví như: Thịt lợn ôi, cá ươn, gạo, cà phê… có mùi nấm mốc. Nhìn hoặc ngửi qua là có thể biết được những thực phẩm này đã bị hư hại do vi sinh vật có hại tấn công. Theo đó, những loại thực phẩm này không nên ăn bởi chúng có rất nhiều độc tố không tốt cho sức khỏe con người.

Còn về vấn đề một số mặt hàng thủy sản như tôm bị trả về do vấn đề chỉ tiêu vi sinh thì chỉ cần luộc lên là có thể ăn được, ông Nguyễn Duy Thịnh cho rằng điều này hoàn toàn đúng nếu chỉ tiêu vi sinh ở mức giới hạn cho phép.

Theo ông Thịnh, đa phần các loại thực phẩm đều bị VSV tấn công. Chỉ có nhiều hay ít mới là vấn đề đáng lo lắng. Nếu ít mà phải những loại không nguy hiểm thì khi nấu chín chúng sẽ không có hại và ngược lại, nếu mà những loại vi sinh vật có hại, khi nấu chín, vi sinh vật trong thực phẩm sẽ chết nhưng độc tố thì vẫn còn

Nền kinh tế ở những vùng nông thôn nghèo tại TP. Đà Nẵng có diện mạo mới từ các chương trình hỗ trợ ứng dụng và chuyển giao công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội nông thôn miền núi (NTMN)

Thay đổi nhận thức người dân


Ông Lê Ngọc Sơn, Phó Trưởng phòng Phòng NN&PTNT huyện Hoà Vang đưa chúng tôi đến thăm gia đình anh Phạm Dũng (thôn Cẩm Toại Tây, xã Hoà Phong), nhờ 2 dự án chăn nuôi giống chất lượng cao mà gia đình anh đã “đổi đời” .

Gia đình anh Dũng triển khai dự án chăn nuôi dê kết hợp trồng cỏ và nuôi thỏ trắng New Zealand từ năm 2011. Lúc đó, anh Dũng được huyện hỗ trợ 8 con dê, 50 con thỏ giống, đồng thời được cung cấp thức ăn và giống cỏ ban đầu. Sau một năm thử nghiệm, đến năm thứ hai đàn dê và thỏ của gia đình anh Dũng bắt đầu cho thu nhập.

Anh Dũng chia sẻ: “Thịt dê và thỏ New Zealand được thị trường rất chuộng. Dê thì 8 tháng xuất bán một lần, mỗi con bán được từ 3-4 triệu đồng. Thỏ thì mỗi năm cho 2-3 lứa, mỗi lứa khoảng 30 con. Từ đầu năm đến nay gia đình tôi thu được gần 40 triệu đồng từ nuôi dê và gần 20 triệu đồng từ nuôi thỏ”.

Ông Sơn chi biết thêm: Chăn nuôi dê kết hợp trồng cỏ và nuôi thỏ trắng New Zealand là 2 dự án khoa học công nghệ (KHCN) cấp Nhà nước, có kinh phí Trung ương hỗ trợ, được triển khai tại Đà Nẵng.

Qua thời gian thực hiện, dự án đã tạo được giống mới, chất lượng cao, thích nghi với điều kiện nuôi tại Thành phố và sinh trưởng, phát triển tốt. Từ đàn dê ban đầu 160 con, qua quá trình nuôi dưỡng, đến nay đã lên khoảng 300 con. Mô hình nuôi thỏ đã cung cấp 1.000 con giống cho 20 hộ, mỗi hộ 50 con để phát triển kinh tế.

“Với một gia đình làm nông, chỉ quanh quẩn với việc trồng lúa và nuôi gà, nuôi heo, thu nhập ít ỏi… thì mô hình kinh tế mới chăn nuôi dê, thỏ chất lượng cao thực sự là đòn bẩy phát triển kinh tế hộ gia đình, nâng cao thu nhập”, ông Sơn cho hay.

Cùng với việc phát triển kinh tế nông hộ nhờ chăn nuôi, Đà Nẵng còn thử nghiệm và nhân rộng nhiều mô hình ứng dụng Khoa học công nghệ vào cuộc sống.

Chẳng hạn, trong khuôn khổ Chương trình Chuyển giao công nghệ phát triển nông thôn miền núi, Trung tâm Tiết kiệm năng lượng và Tư vấn chuyển giao công nghệ (Sở KH&CN TP. Đà Nẵng) đã triển khai mô hình ứng dụng năng lượng mặt trời tại 24 đơn vị trong huyện Hòa Vang, như Bệnh viện đa khoa huyện, 11 trạm y tế các xã, 11 trường mầm non, Trung tâm Bảo trợ nạn nhân chất độc da cam và trẻ em bất hạnh Hòa Nhơn.

Tại Trạm y tế xã Hòa Nhơn (mỗi tháng tiếp nhận khám, chữa bệnh cho khoảng trên 200 người và có khoảng 20-30 ca sinh), chị Trần Thị Điển, Trạm trưởng Trạm y tế cho biết, với bình nước nóng 200 lít, nhiệt độ nước nóng trong những ngày nắng đạt khoảng 60-80 độ C, đã giúp cho công việc của Trạm thuận lợi hơn, nhất là trong việc tắm rửa cho trẻ sơ sinh, sát trùng dụng cụ, hỗ trợ việc tắm rửa của bệnh nhân đang điều trị.

Đà Nẵng có thời gian nắng gần như quanh năm, do vậy, việc thành công của mô hình ứng dụng năng lượng mặt trời tại huyện Hòa Vang sẽ thúc đẩy nhiều tổ chức, cá nhân sử dụng năng lượng mặt trời vào phục vụ cuộc sống và sản xuất, cắt giảm chi phí năng lượng, đồng thời giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường bền vững.

Đây cũng là một trong những việc làm minh chứng cho việc gắn kết các hoạt động KHCN với nhu cầu thực tế, phát triển cộng đồng và từng bước chuyển biến nhận thức và đời sống vật chất của người dân.

Lan tỏa mạnh mẽ trong khu vực NTMN

Chương trình NTMN có tính chất liên ngành, liên vùng, được Bộ KH&CN phối hợp với các địa phương thực hiện thông qua các dự án ứng dụng và chuyển giao công nghệ, đào tạo, tập huấn nghiệp vụ và hoạt động thông tin, tuyên truyền nhằm thúc đẩy ứng dụng tiến bộ KHCN phục vụ phát triển kinh tế-xã hội NTMN.

Ông Lê Quang Nam, Giám đốc Sở KH&CN cho biết, đối với TP. Đà Nẵng, Bộ KH&CN đã hỗ trợ thực hiện 13 dự án, trong đó có 7 dự án thuộc nhóm Trung ương quản lý và 6 dự án thuộc nhóm ủy quyền cho địa phương quản lý. Hiện, 8 dự án đã nghiệm thu và 5 dự án đang triển khai thực hiện. Hầu hết, các dự án đều hiệu quả và có sức lan tỏa mạnh mẽ trong khu vực NTMN tại TP. Đà Nẵng.

Có thể nói, thành công bước đầu của các dự án nông thôn miền núi đã tạo cơ sở hình thành và góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng và phát triển công nghệ sinh học cho Thành phố.

Bắt đầu từ dự án xây dựng phòng nuôi cấy mô tế bào phục vụ nhân nhanh một số giống cây đặc thù trên địa bàn Đà Nẵng với sự hỗ trợ kinh phí từ Trung ương, Thành phố đã xây dựng phòng nuôi cấy mô tế bào trực thuộc Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN, từ đó làm tiền đề để xây dựng Trung tâm Công nghệ sinh học TP. Đà Nẵng hiện nay.

Tiếp đến là những dự án, mô hình ứng dụng một số giải pháp an toàn dịch bệnh kết hợp với sử dụng dung dịch điện hoạt hóa anolit để tăng cường vệ sinh thú y; dự án xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ sinh học sản xuất thức ăn bổ sung cho tôm, cá và chế phẩm vi sinh xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản; dự án xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ điện hoạt hóa để làm vệ sinh, khử trùng và khử mùi nhà xưởng, dụng cụ và sản phẩm thịt...

>>>Xem thêm:nuôi cấy vi sinh xử lý nước thải

Các dự án này đã hỗ trợ cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh phục vụ nông nghiệp, nông thôn và người dân trên địa bàn Thành phố sản xuất các dung dịch khử trùng phục vụ phòng bệnh cho gia súc, gia cầm, các dung dịch vệ sinh nhà xưởng, qua đó cải thiện đáng kể vấn đề môi trường.

Các dự án xây dựng mô hình nuôi bò lai, trồng tre lấy măng tại xã miền núi Hòa Ninh, mô hình trồng thương phẩm các loài hoa có giá trị cao, phát triển chăn nuôi dê thâm canh, sản xuất hàng hóa nấm ăn và nấm dược liệu, nhân giống và sản xuất lan hồ điệp, mô hình chăn nuôi thỏ trắng New Zealand… đã góp phần chuyển đối cơ cấu kinh tế nông nghiệp phù hợp với định hướng của Thành phố, phát triển nông nghiệp đô thị và tăng hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích.

Bên cạnh những kết quả đạt được, thông qua các mô hình trồng trọt, chăn nuôi, các dự án từ chương trình nông thôn miền núi đã đào tạo kỹ thuật trực tiếp cho các cán bộ thuộc cơ quan chủ trì dự án, nâng cao trình độ kỹ thuật cho cán bộ địa phương và người dân về sản xuất nông nghiệp.

Tại Đà Nẵng, qua 13 dự án NTMN đã đào tạo 119 cán bộ kỹ thuật nắm vững quy trình công nghệ và tập huấn cho 3.775 lượt nông dân của địa phương về các kỹ thật chăn nuôi, trồng trọt tiên tiến.

Ông Lê Quang Nam đánh giá, các dự án trong chương trình NTMN đã chuyển giao ứng dụng công nghệ và tiến bộ kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn Thành phố, qua đó nâng cao năng suất, chất lượng nông sản của các địa phương. Thông qua các dự án đã giúp nâng cao trình độ sản xuất của người nông dân, xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho cộng đồng dân cư ở nông thôn.

Với hiệu quả thiết thực đối với các địa phương như vậy, Sở KH&CN TP. Đà Nẵng đã đề xuất lên Bộ KH&CN tiếp tục đề xuất Chính phủ phê duyệt tiếp giai đoạn 3 của chương trình và quan tâm hỗ trợ Thành phố triển khai các dự án trong khuôn khổ của chương trình.

Đồng thời tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho nguồn nhân lực của các tổ chức KHCN, đầu tư nâng cao năng lực cho các đơn vị Trung tâm Tiết kiệm năng lượng và Tư vấn chuyển giao công nghệ, Trung tâm Công nghệ sinh học, và tăng cường liên kết, phối hợp giữa Sở KH&CN với Ủy ban nhân dân các huyện trong công tác quản lý và triển khai hoạt động ứng dụng KHCN tại địa phương.

Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn đã phối hợp cùng Viện Môi trường Nông nghiệp-Viện khoa học Nông nghiệp Việt Nam thực hiện dự án xây dựng mô hình xử lý chất thải từ quá trình chế biến tinh bột dong riềng làm thức ăn gia súc và phân bón hữu cơ tại xã Côn Minh, huyện Na Rì (Bắc Kạn) nhằm giảm ô nhiễm môi trường từ các cơ sở chế biến dong riềng.




>> xem thêm nuôi cấy vi sinh xử lý nước thải


Dự án nhằm xây dựng các mô hình xử lý nguồn nước bị ô nhiễm trong quá trình chế biến dong riềng đạt tiêu chuẩn trước khi thải ra môi trường, mô hình sản xuất và sử dụng phân hữu cơ vi sinh từ chất thải của quá trình chế biến tinh bột dong riềng để làm phân bón cho cây trồng, mô hình chế biến và sử dụng bã dong riềng để làm thức ăn bổ sung cho chăn nuôi.


Qua hai năm thực hiện, dự án đã đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận. Dự án đã điều tra hiện trạng sản xuất nông nghiệp cũng như sản xuất dong riềng tại thôn Bản Lài, xã Côn Minh, huyện Na Rì. Xây dựng được các chuyên đề, gồm tổng quan về các giải pháp sử dụng chế phẩm sinh học để xử lý làm phân bón hữu cơ vi sinh và dùng làm thức ăn cho chăn nuôi, tổng quan về các giải pháp sử dụng công nghệ sinh hoá dùng để xử lý nước thải của các cơ sở sản xuất tinh bột dong riềng trong nước và trên thế giới, chuyên đề đánh giá kết quả xử lý bã thải từ quá trình sản xuất tinh bột dong riềng theo hướng thân thiện với môi trường.


Các các quy trình để các cơ sở sản xuất chế biến dong riềng áp dụng như: về chế biến bã dong riềng làm thức ăn chăn nuôi; chế biến bã dong riềng thành phân bón hữu cơ vi sinh; xử lý nước thải từ các cơ sở sản xuất dong riềng quy mô nông hộ gia đình cũng đã được hoàn thiện.



Dự án đã xây dựng 3 mô hình gồm xử lý bã thải dong riềng làm thức ăn cho chăn nuôi, đã chế biến được 2 tấn thức ăn phục vụ chăn nuôi từ bã dong riềng bằng công nghệ chế phẩm vi sinh và công nghệ ủ chua; xử lý bã dong riềng làm phân bón vi sinh với số lượng 10 tấn phân đã bón thử nghiệm cây lúa nước vụ mùa năm 2012 và vụ xuân năm 2013; xử lý nước thải công suất 90 m3/ngày đảm bảo vệ sinh môi trường khi thải ra tự nhiên. Nhìn chung các mô hình phù hợp với điều kiện sản xuất kinh doanh, giảm được chi phí đầu tư cho các cơ sở chế biến dong riềng.



Chủ nhiệm Hợp tác xã Miến dong Côn Minh, huyện Na Rì – ông Nông Văn Chính chia sẻ, trước đây, việc đảm bảo nước thải ra ruộng, ra suối của các hộ sản xuất miến dong còn khó khăn do chưa được hướng dẫn. Từ khi thực hiện dự án này rất thuận lợi, nước thải ra môi trường của các cơ sở khá trong, theo hướng dẫn là đảm bảo. Hợp tác xã đã xây dựng 3 bể lắng để lắng các chất cạn bã, độc hại, làm cho nước trong sau mới thải ra môi trường, còn bã thải làm phân bón rất tốt cho cây trồng.



Cùng với việc xây dựng các mô hình, việc tổ chức tập huấn, hướng dẫn, chuyển giao công nghệ cho 150 lượt người dân về tác hại của ô nhiễm môi trường, các bước chế biến bã dong riềng, kỹ thuật xử lý nước thải, xây dựng các bể lọc...cũng được chú trọng.Người dân sau khi được tập huấn đã nâng cao nhận thức, đồng thời ứng dụng các công nghệ vào sản xuất và chế biến góp phần tăng hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường.



Ông Lê Văn Thế, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn cho biết thời gian tới, đơn vị tiếp tục mở rộng dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải trong sản xuất và chế biến tinh bột dong riềng nhằm đảm bảo môi trường và giúp người dân tận dụng được bã củ dong thải ra để làm phân bón và thức ăn chăn nuôi. Đồng thời nhân rộng mô hình xử lý nước, chất thải ra các vùng khác trong tỉnh.



Dong riềng là cây dễ trồng, thích nghi với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, tập quán canh tác của người dân vùng cao nên những năm gần đây tỉnh Bắc Kạn đã đẩy mạnh việc mở rộng diện tích và sản xuất, chế biến sản phẩm củ dong riềng.



Hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh đã có hơn 100 doanh nghiệp, hợp tác xã và các hộ gia đình sản xuất, chế biến củ dong riềng tạo ra các sản phẩm hàng hóa nâng cao giá trị kinh tế. Tuy nhiên, các cơ sở sản xuất, chế biến củ dong riềng mới chỉ chú trọng vào năng suất, lợi nhuận về kinh tế mà chưa chú trọng công tác bảo vệ môi trường.

Với con số hơn 37 triệu con gia súc và tổng đàn 3114,7 triệu con gia cầm thì nước thải ra từ chăn nuôi là 1 con số khổng lồ 84,5 triệu tấn/năm. Giả sử tính theo đầu người riêng biệt thì chỉ tính riêng chất thải chăn nuôi theo đầu người thì xấp 1 người 1 tấn/người/năm.







Một thảm họa mới không cần phải do khai thác và đào xới như công nghiệp khai khoáng tạo ra tại các bãi mỏ, mà bãi chất thải do ngành chăn nuôi tạo ra lại nằm ngay trong chính “lòng dân”, ngày ngày sản sinh từ từ, đều đều và hệ lụy cũng khôn lườngkhông kém gì công nghiệp khai khoáng.


Nếu như người dân đô thị luôn phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm tiếng ồn, rác thải sinh hoạt, khói bụi... thì người dân ở nông thôn lại phải sống chung với tình trạng ô nhiễm môi trường do thuốc trừ sâu, rác thải nông nghiệp và đặc biệt là chất thải phát sinh từ chăn nuôi.


Chất thải trong chăn nuôi bao gồm 3 loại: Chất thải rắn (phân, thức ăn, xác gia súc, gia cầm chết)- Chất thải lỏng (nước tiểu, nước rửa chuồng, nước dùng để tắm gia súc)- Chất thải khí (CO2, NH3...) đều là những loại khí chính gây ra ô nhiễm môi trường. Cũng theo thống kê hiện nay, ngoài chăn nuôi hộ gia đình thì chăn nuôi theo mô hình trang trại ngày càng phát triển (có khoảng 23.500 trang trại chăn nuôi tập trung), các trang trại này chủ yếu ở quy mô vừa và nhỏ, chủ yếu nằm xem kẽ trong các khu dân cư không có công trình xử lý chất thải hoặc có nhưng chưa đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật, chính vì thế điều này tăng nguy cơô nhiễm môi trường và phát tán dịch bệnh cho gia súc và con người.


Theo báo cáo thống kê đến nay, chỉ khoảng 40-50% lượng chất thải rắn trong chăn nuôi được xử lý, số còn lại bị thải trực tiếp thẳng ra cống, ao hồ, kênh rạch. Lý giải cho điều này là do một số hộ gia đình chỉ cần nuôi với số lượng nhỏ, lẻ từ 5-10 con heo không thường xuyên vệ sinh chuồng trại hàng ngày, xử lý phân, rác không hợp lý thì tất cả những hộ xung quanh đều phải chịu hậu quả, chất thải vẫn làm ảnh hưởng đến trực tiếp đến sức khỏe, sinh hoạt của các gia đình, cũng như cảnh quan đường làng ngõ xóm.


Điển hình như tại thôn Trà Lâm (Thuận Thành, Bắc Ninh) người dân luôn phải sống trong cảnh khó chịu vì mùi phân lợn. Nổi tiếng là làng nghề làm đậu phụ, kết hợp với chăn nuôi (gà và lợn), Trà Lâm nhờ vào đó mà phát triển đời sống kinh tế hơn song đi đôi với phát triển kinh tế thì Trà Lâm cũng đối mặt với hệ lụy ô nhiễm đang ngày một trầm trọng. Hộ nhiều từ 50- 70 con chăn nuôi trực tiếp tại chuồng trại trong hộ gia đình, hàng ngày số lượng chất thải rắn (phân, nước rửa chuồng..) được xả thẳng ra các cống lộ thiên là vô số kể với 80% số hộ chăn nuôi lợn với số lượng trung bình ít từ 10- 20 con/hộ, hoặc có . Trong khi đó, hệ thống cống rãnh cũng không được khơi thông liên tục, dẫn đến tình trạng nước cống, nước mưa, phân lợn ngập ngụa lên tới nửa ngõ những ngày mưa là chuyện bình thường. Đặc biệt vào các mùa hiên nhiệt, trở giời thì ruồi, muỗi từ dưới cống xônglên nhiều như “quân nguyên”. Chưa kể, quanh năm người dân nơi đây luôn phải sống chung với mùi hôi nồng “truyền thống”. Mấy tháng trở về đây, kể từ sau dự án xây dựng đường nông thôn mới thì dân tình được sống yên ổn hơn, tuy nhiên đó chỉ là “khuất mắt trông coi” khi các đường cống lộ thiên bị bao trùm lên bằng các đường bê- tông hóa đường ngõ xóm, songcác chất thải vẫn xả ra cống rồi đổ trực tiếp vào ao, hồ trong làng. Chẳng thế mà ao hồ trong làng trước kia vốn trong xanh, nước có thể mang tắm, giặt hoặc về làm đậu được nay đã biến thành những vũng ao tù nước đọng, đen xì, khô khốc hoặc xình lầy bỏ hoang cho bèo mọc.







Cũng tại Thái Nguyên, theo thống kê của tỉnh năm 2013, trên địa bàn tỉnh có hơn 670 trang trại, gia trại chăn nuôi; trong đó, có 274 trang trại, gia trại chăn nuôi lợn, hơn 350 trang trại gia trại chăn nuôi gà, còn lại là các trang trại, gia trại chăn nuôi trâu, ngựa, dê, chồn, nhím... Khoảng 90% các trang trại, gia trại chăn nuôi có quy mô chăn nuôi dưới 1000 con/năm.Qua kiểm tra thực tế, phần lớn các trang trại, gia trại nằm xen kẽ trong các khu dân cư, có quỹ đất nhỏ hẹp không đủ diện tích xây dựng các công trình bảo vệ môi trường đảm bảo xử lý chất thải, nước thải đạt tiêu chuẩn chuẩn cho phép, không đảm bảo khoảng cách vệ sinh đến khu dân cư gây ô nhiễm môi trường trầm trọng, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân xung quanh.


Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên, trong hoạt động chăn nuôi, chất thải trong chăn nuôi lợn là nguồn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng nhất. Chất thải của các trang trại, gia trại nuôi lợn chủ yếu được xử lý bằng hệ thống biogas song biện pháp này chỉ giải quyết được vấn đề thu hồi khí sinh học tận thu làm nhiên liệu còn mức độ giảm thiểu ô nhiễm không đáng kể, không giải quyết được tình trạng ô nhiễm môi trường đất, nước và mùi hôi thối.


Đó chỉ là hai trong nhiều địa phương điển hình có ngành chăn nuôi phát triển song cũng đi đôi với ô nhiễm. Vì thế thiết nghĩ, sự phát triển của chăn nuôi cũng phải đi liền với bảo vệ môi trường xung quanh. Và người dân đóng hai vai, vừa là người “gieo nhân” xong cũng chính là người “gặt quả” vì vậy những động thái tác động lên môi trường cũng là “mũi dùi” chĩa thẳng vào môi trường sống của người dân.

Nguồn nước tại hồ chứa nước thôn Phát Chi đã “đổi màu”, toàn bộ mặt hồ chuyển sang màu xanh rêu, mùi tanh xộc thẳng vào mũi rất khó chịu. Đây là nguồn nước tưới chủ yếu cho hơn 140ha chè Olong, rau, hoa… công nghệ cao của hàng chục nông hộ quanh vùng; và trong tương lai sẽ được sử dụng làm nguồn nước sinh hoạt cho nhân dân hai xã vùng ven của Đà Lạt là Trạm Hành và Xuân Trường.




Nguyên nhân khiến nước hồ “đổi màu” là do nhà máy sản xuất rượu vang của Công ty CP Lâm Đồng xả nước thải ra môi trường là thông tin được người dân ở nơi đây cung cấp. Nhà máy thường xả nước thải vào những ngày mưa, hoặc đêm khuya, nước thải theo suối chảy xuống hồ làm nước bị ô nhiễm nặng.





Ngụ ở thôn Phát Chi, gia đình ông Nguyễn Hữu Dương có hơn 1.500m2 đất trồng hoa đồng tiền trong nhà kính gần hồ Phát Chi: “Vụ hoa này không ra gì, hoa bị nấm lạ hàng loạt, mua thuốc về xịt vẫn không hết mà lại còn nặng thêm. Chúng tôi hỏi cơ quan chức năng nhưng họ chưa biết. Tôi chắc chắn là do nguồn nước tưới từ hồ bị ô nhiễm”. Ông Dương cũng cho biết, hiện tượng vườn hoa của gia đình bị nấm bệnh xảy ra từ đầu năm 2015, bùng phát mạnh khoảng ba tháng nay, nhất là sau khi hồ thủy lợi Phát Chi bắt đầu tích nước và nhà máy sản xuất của Công ty CP Thực phẩm Lâm Đồng xả thải vào hồ.





Hộ ông Mã Đức Bổn (ngụ xã Trạm Hành), nhà có 7.000m2 trồng atisô sát cạnh hồ Phát Chi, cũng chung tình trạng bị nấm bệnh, làm nhiều diện tích atiso bị chết cây và lá chuyển vàng do tưới nước ô nhiễm của hồ. Ông Bổn cho biết, thời gian gần đây hồ bị ô nhiễm nặng nhưng không còn nguồn nước nào khác nên bà con vẫn phải sử dụng.





Ông Lê Huy Ban - trưởng thôn Phát Chi, khẳng định: “Việc phản ánh của người dân là đúng sự thật. Không những nguồn nước hồ ô nhiễm nghiêm trọng mà còn bốc mùi hôi thối. Đề nghị cơ quan chức năng sớm giải quyết để nông dân có nguồn nước tưới phục vụ sản xuất, bảo đảm sức khỏe cộng đồng dân cư gần khu vực nhà máy của Công ty CP Thực phẩm Lâm Đồng”.







Còn tại biên bản “Ghi nhận thông tin liên quan đến việc hồ Phát Chi bị ô nhiễm nặng” ngày 21/10 của Trung tâm Quản lý Đầu tư và Khai thác công trình thủy lợi Đà Lạt, nhiều hộ dân thôn Phát Chi, như bà Nguyễn Thị Lý, ông Nguyễn Hữu Hưng, Trần Dũng… cũng đều có chung phản ánh, khi nhà máy của Công ty CP Thực phẩm Lâm Đồng xả thải vào cống phía thượng lưu hồ Phát Chi, nước có màu đen và mùi hôi nồng nặc, ảnh hưởng đến nguồn nước tưới tiêu và sức khỏe người dân.







Không chỉ vậy, tại kỳ họp thứ 14, Hội đồng nhân dân tỉnh Lâm Đồng khóa 8 vừa qua, cử tri xã Trạm Hành cũng đã phản ánh, nhà máy sản xuất của Công ty CP Thực phẩm Lâm Đồng thường xuyên xả nước thải ra môi trường, gây ô nhiễm không khí trong vùng, nhưng vẫn chưa khắc phục. Theo giải trình của cơ quan chức năng, nhà máy sản xuất rượu vang Đà Lạt của Công ty CP Thực phẩm Lâm Đồng, nằm trong cụm công nghiệp Phát Chi, hoạt động từ năm 2012, đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, được Sở TN&MT Lâm Đồng cấp giấy xác nhận. Năm 2014, các ngành liên quan đã tiến hành thanh tra và kết luận, công ty thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ môi trường theo quy định. Tuy nhiên, qua phản ánh của người dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, làm rõ.







Trong khi đó, đại diện Công ty CP Thực phẩm Lâm Đồng cho rằng, hàng quý, Sở TN&MT đều lấy mẫu kiểm tra, khẳng định nước thải tại nhà máy của công ty đạt các thông số theo quy định, sau khi đã qua xử lý. Công ty cũng được cấp lại giấy phép “xả nước thải vào nguồn nước” cách đây hai tuần, với dung tích xả 300m3/ngày đêm, nhưng mới chỉ xả khoảng 120-150m3/ngày đêm.







Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Trạm Hành Nguyễn Hữu Âu cho biết, hồ nước này mới tích nước được hơn 1 năm nay, nhưng đã nhiều lần người dân phản ánh nguồn nước bị ô nhiễm khiến mùi hôi làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của bà con. Cách đây một tuần, người dân lại đến UBND xã phản ánh nhà máy rượu của Công ty CP Thực phẩm xả nước thải đen ngòm, bốc mùi hôi thối chảy vào hồ nhưng chưa có chứng cứ xác thực nên chưa thể xử lý. Dù vậy, ngày 21/10, Trung tâm Quản lý đầu tư và khai thác công trình thủy lợi TP Đà Lạt (đơn vị chủ quản hồ Phát Chi), cùng cán bộ xã Trạm Hành cũng đã tiến hành kiểm tra hiện trường, lập biên bản ghi nhận phản ánh của người dân xung quanh việc hồ bị ô nhiễm để báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố chỉ đạo các cơ quan chức năng làm rõ nguyên nhân gây ô nhiễm. Tuy nhiên, ông Âu cũng xác nhận, tại khu công nghiệp Phát Chi hiện mới có Công ty CP Thực phẩm Lâm Đồng hoạt động và có giấy phép xả nước thải, còn một đơn vị khác chuyên trồng hoa tươi cao cấp, chỉ sử dụng nước hồ để tưới chứ không xả thải.







Liên quan đến vụ việc, chiều cùng ngày, Giám đốc Trung tâm Quản lý đầu tư và Khai thác công trình thủy lợi Đà Lạt Nguyễn Minh Sơn cho biết, vừa có văn bản báo cáo Ủy ban nhân dân TP Đà Lạt và các cơ quan chức năng của tỉnh về tình trạng xuất hiện tảo lam, bốc mùi hôi thối và ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng tại hồ thủy lợi Phát Chi để sớm tìm ra nguyên nhân và có biện pháp ngăn chặn.

Nhiều người dân xã Vĩnh Phúc (huyện Vĩnh Lộc – Thanh Hóa) bức xúc vì nạn "đất tặc", trong khi đó chính quyền địa phương lại đùn đẩy trách nhiệm, xử lý thiếu quyết liệt, .



Nhiều người dân phản ánh, tại khu vực đồi Khe Nước trên diện tích đất rừng (giáp ranh giữa xã Vĩnh Phúc với thôn 6, xã Vĩnh Hưng) được giao cho hộ gia đình ông Hoàng Văn Ngãi đã bị một đối tượng tên là Thiên, chuyên thuê xe ô tô, máy múc đến khu vực này múc đất bán. Sự việc được người dân phản ánh lên xã, tuy nhiên, không hiểu vì sao hàng nghìn mét khối đất vẫn theo xe “nối đuôi nhau” đi ra.

Anh Nguyễn Văn H, thôn 6, xã Vĩnh Hưng cho biết: “Tình trạng khai thác đất trái phép ở đây đã diễn ra nhiều năm nay. Khi có ngành chức năng vào cuộc thì chúng tôi thấy dừng được một thời gian rồi lại đâu vào đấy. Đợt vừa rồi mới khai thác lại được khoảng 1 tuần nay. Xe cộ chạy ầm ầm bất kể ngày hay đêm. Người dân chúng tôi bức xúc lắm vì đường sá hư hỏng, xe cộ chạy khiến bụi mù mịt việc tham gia giao thông rất khó khăn".

Lý giải về việc một số đối tượng múc đất sai quy định xảy ra trên địa bàn xã, ông Trịnh Văn Thống – Cán bộ Địa chính xã Vĩnh Phúc cho biết: "Trước gia đình ông Hoàng Văn Ngãi, thôn Tân Phúc cũng có làm tờ trình xin hạ độ cao của đất trồng mía nhưng xã không đồng ý. Sau khi nhận được thông tin một số đối tượng lấy đất bán chúng tôi đã xuống nhắc nhở, yêu cầu dừng việc khai thác đất trái phép. Hôm trước tôi cũng nghe nói là có anh công an xin lấy để đắp nền nhà? Nhưng sau khi xã nhắc nhở đã không làm nữa".

Thế nhưng khi chúng tôi đưa ra hình ảnh máy múc, xe tải vẫn đang ùn ùn chở đất đi ông Thống ấp úng: "Tôi không quản lý mảng này, mà giao cho một đồng chí khác". Khi chúng tôi yêu cầu được tiếp cận tờ trình xin hạ thấp độ cao và biên bản xử phạt thì ông Thống lại nói: "Hiện giờ đồng chí giữ giấy tờ đó đã đi vắng, nhưng hôm trước cũng không thấy báo cáo gì".

Công ty TNHH Phương Duy có trụ sở tại khu công nghiệp Trà Nóc 2, Quận Ô Môn, Tp. Cần Thơ) đang trong quá trình chờ kết quả giám định chất thải của cơ quan chức năng (Cụ thể là đại tá Nguyễn Hoàng Trình, trưởng phòng cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (PC49) trực tiếp củng cố hồ sơ xử lý) vì nghi vấn công ty này xả thải trực tiếp ra sông Hậu vào chiều 7.9.

Mặc cho thời tiết oi bức, thành phố Hồ Chí Minh vẫn tiếp tục bị bao phủ bởi màn sương dày đặc. Các chuyên gia khuyến cáo tránh hít không khí trực tiếp vào buổi sáng sớm và đầu giờ chiều khi sương mù xuất hiện nhiều.



Liên tiếp từ ngày 13 đến 14-10 vừa qua, sương mù dày đặc khắp các quận, huyện tại thành phố Hồ Chí Minh. Nhất là các tòa nhà cao tầng khu vực quận 1, quận 2, quận 7 bị che khuất. Sáng sớm hàng loạt sà lan, thuyền di chuyển trên kênh Tẻ  phải bật đèn để tránh đâm va vào nhau.

Theo Thạc sĩ Lê Thị Xuân Lan, chuyên gia khí tượng (nguyên phó phòng dự báo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ), hiện tượng trên được gọi là sương mù tổng hợp, thành phần gồm có khói bụi lẫn hơi ẩm.

Bà Lan cho biết, vào đầu tháng 10-2015 tại  Indonesia xảy ra thảm họa cháy rừng, ngya lúc đó gió mùa Tây Nam thổi đã kéo theo khói bụi lan sang các nước xung quanh. Trong đó có Việt Nam, Campuchia, Singapore…

Bà Lan còn cho biết thêm: “Những ngày qua mưa chỉ diễn ra cục bộ nên không gội rửa sạch khói bụi, trong khi đó lượng khói bụi quá nhiều, hiện vẫn còn tồn đọng một ít không khí bẩn tại TP HCM và một số tỉnh thành miền Đông Nam Bộ. Thêm vào đó, mưa xảy  ra nhiều, nhiệt độ trung bình về đêm chỉ có 22 độ C dẫn đến  độ ẩm rất cao, khoảng 90%, nên đã dẫn đến sương mù tổng hợp”.

Phó giám đốc Đài khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ - ông Đặng Văn Dũng, cho biết hiện tượng sương mù sẽ tiếp tục diễn ra trong vài ngày nữa. Để đảm bảo sức khỏe, tránh hít phải không khí ô nhiễm mỗi khi ra đường người dân cần trang bị khẩu trang. Ngoài ra, tránh tiếp xúc trực tiếp với nước  mưa, bởi lượng bụi bẩn rất cao.

Mặc dù đang là mùa mưa nhưng hầu các hồ, đập ở các tỉnh Tây Nguyên , theo thường trực Ban Chỉ Đạo Tây Nguyên là chưa tích đủ lượng nước cần thiết để phục vụ chống hạn mùa khô năm 2015-2016. Thậm chí có công trình mới chỉ tích nước được 30% giảm gấp nhiều lần so với năm 2014 nên dự báo của tỉnh là sẽ thiếu hụt nguồn nước nghiêm trọng trong sinh hoạt và sản xuất.


Theo dự báo của các đơn vị chức năng, mùa mưa năm nay đến muộn và kết thúc sớm, nhất là khu vực Tây Nguyên nên lượng mưa có thể thiếu hụt từ 30-60% ngay trong những tháng mùa mưa và hạn hán nghiêm trọng diễn ra trên diện rộng trong mùa khô kế tiếp. Theo đó, lượng mưa ở khu vực Tây Nguyên từ tháng 9/2015 đến tháng 2/2016 có khả năng thấp hơn so trung bình nhiều năm khoảng 20 đến 50%.


Ông Bùi Văn Sứng, Phó Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Đắk Lắk cho biết, từ đầu năm đến nay, lượng mưa trong toàn tỉnh giảm hơn so trung bình nhiều năm từ 60-98%. Tại Đắk Lắk, mặc dù đang là mùa mưa, nhưng mấy tháng nay mưa cũng rải rác, không tập trung, lượng nước các sông, suối thấp hơn gấp nhiều lần so với các năm trước.


Do vậy, hiện nay, phần lớn các hồ, đập lớn của tỉnh như Krông Búk hạ, Vụ Bổn (Krông Pắk), hồ Buôn Triết (huyện Lắk), hồ Ea Kao (thành phố Buôn Ma Thuột)… dung tích nước chỉ mới đạt 27,8% đến trên 30%, thấp gần 3m so cùng kỳ năm 2014. Thậm chí, tỉnh Đắk Lắk vẫn còn trên 40 công trình hồ, đập đang ở mực nước chết.


Tại các tỉnh Kon Tum, Gia Lai cũng vẫn còn hàng trăm công trình hồ, đập đang ở mực nước chết hoặc mới tích nước được dưới 30%. Trong mùa khô vừa qua, các tỉnh Tây Nguyên đã có hàng trăm công trình thủy lợi cạn khô đáy, không còn khả năng hoạt động làm hàng chục ngàn hécta cây trồng bị khô cháy mất trắng. Ngay tại tỉnh Đắk Lắk đã có 200 trình trình thủy lợi không còn khả năng hoạt động; trong đó có 176 công trình hồ chứa, 21 đập dâng cạn khô đáy, không còn dòng chảy và 3 trạm bơm không còn nguồn nước hoạt động. Lượng nước tại các hồ chứa lớn chỉ còn 10 đến 20% dung tích nên tỉnh Đắk Lắk có 61.446 ha cây trồng bị khô hạn; trong đó diện tích mất trắng trên 4.364 ha, thiệt hại trên 2.009 tỷ đồng.


Hiện nay, toàn vùng Tây Nguyên đã xây dựng được trên 2.261 công trình thủy lợi; trong đó, có 1.150 hồ chứa, 942 đập dâng, 114 trạm bơm, 55 công trình khác, với diện tích tưới thiết kế 268.987 ha, nhưng thực tế chỉ mới tưới cho 202.166 ha. Trong đó, các công trình thủy lợi ở Tây Nguyên tưới cho gần 73.000 ha lúa, trên 112.627 ha cây công nghiệp dài ngày, chủ yếu là cây cà phê và gần gần 17.000 ha cây màu, rau các loại, mới đạt 17,6% so với diện tích các loại cây có nhu cầu cần tưới ở địa bàn Tây Nguyên.

Nhiều năm qua, người dân thuộc tổ dân phố Cầu Nghìn, thị trấn An Bài, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình phải sống chung với ô nhiễm khói bụi, khí phát thải từ các lò nung vôi ngay cạnh khu dân cư.




Thực tế này ảnh hưởng rất lớn đến việc sinh hoạt, kinh doanh và tiềm ẩn nguy cơ bệnh tật mà người dân mắc phải do chính khói bụi và khí phát thải từ quá trình nung vôi thải ra.

Hiện tại “thủ phủ” sản xuất vôi này có 30 hộ sản xuất kinh doanh vôi với tổng cộng 64 lò (hơn 115 ống lò) có công suất khác nhau, sản lượng ước đạt từ 8 đến 10 tấn/lò/ngày. Đặc biệt, trong đó số các lò vôi này có tới 25 lò vôi nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ cầu, đường Quốc lộ 10 và xen kẽ trong khu dân cư.

Các lò vôi này được nung đốt cả ngày lẫn đêm khiến cho môi trường ở đây bị đe dọa nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt của người dân địa phương. Để “sống chung với lũ”, nhiều hộ gia đình đã phải dùng bao bạt che chắn cửa nhà. Điều dễ dàng nhận thấy nhất khu vực này, các cây xanh trên những con đường trong và quanh khu vực lò vôi bị bao bọc bởi một lớp bụi xám. Nhiều hộ kinh doanh nhà nghỉ cũng đìu hiu khách vì vấn nạn khói bụi lò vôi khiến phòng ốc quanh năm bụi bám.