Sông Đồng Nai đang “lở loét” bắt nguồn từ cao nguyên Lâm Viên (Lâm Đồng) và đổ vào sông Sài Gòn để ra biển Đông, ô nhiễm và cạn dòng vì các công trình xung quanh.

Sức ép đối với môi trường nước, đặc biệt là các hoạt động khai thác khoáng sản, phát triển đô thị, công nghiệp…đang ngày càng đè nặng lên sông Đồng Nai



Lâm Đồng là nơi đầu nguồn của 2 hệ thống sông suối chính: sông Krông Nô (một chi lưu của sông Srêpok – Mê Kông) và sông Đồng Nai – La Ngà với diện tích lưu vực 8.524 km2, gồm các sông Đa Dâng, Đa Nhim, Đại Nga, Đạ Huoai cùng với một số phụ lưu phía tả ngạn sông Đồng Nai Thượng, chảy về Đông Nam Bộ. Ở vị trí này, Lâm Đồng có vai trò hết sức quan trọng trong việc bảo vệ nguồn nước hệ thống sông Đồng Nai và hệ thống sông Krông Nô.

“Gánh” hàng trăm ngàn tấn phân bón, hóa chất

Trong những năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế đã tạo ra nhiều sức ép đối với môi trường nước trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai, nhất là các hoạt động khai thác khoáng sản, phát triển đô thị, du lịch, công nghiệp, nông nghiệp… gây ô nhiễm cục bộ tại nhiều nơi. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng hiện có rất nhiều công trình thủy điện như Đa Nhim; Đại Ninh; Đồng Nai 2, 3, 4, 5… cùng nhiều công trình khai thác cát cũng tác động đến nguồn nước trên lưu vực.

Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng ông Lương Văn Ngự cho biết, hằng năm địa phương sử dụng hơn 500.000 tấn phân bón, 3.000 tấn thuốc bảo vệ thực vật… và dư lượng các hóa chất này đều đổ vào các hồ chứa, sông suối. Theo dòng chảy, tất cả những chất nguy hại trên sẽ đổ ra sông Đồng Nai. Vì vậy, nếu không sớm giải quyết các hiểm họa gây ô nhiễm sông Đồng Nai thì 3 địa phương gánh chịu hậu quả nặng nề nhất là TP HCM, Đồng Nai và Bình Dương.

Theo khảo sát của phóng viên Báo Người Lao Động, địa bàn TP Bảo Lộc (một số nhà máy dệt nhuộm); huyện Đức Trọng, Lâm Hà (chế biến cà phê); huyện Đạ Tẻh và Cát Tiên (khai thác cát) là những địa phương trong số nhiều địa phương khác có doanh nghiệp sản xuất phát sinh nước thải ra sông Đồng Nai đang âm thầm “giết” sông Đồng Nai từng ngày.

Hàng triệu người bị ảnh hưởng

Hệ thống sông Đồng Nai có tầm quan trọng đặc biệt, trong đó quan trọng nhất là chức năng cung cấp nước sinh hoạt cho hàng triệu người dân sinh sống trong vùng. Tuy nhiên, do sức ép của các hoạt động phát triển kinh tế – xã hội tác động lên môi trường nước của lưu vực hệ thống sông Đồng Nai ngày càng lớn, khiến nguồn nước mặt bị ô nhiễm nặng. Theo Ủy ban Bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai, hiện nay có hơn 1.000 cơ sở thuộc danh mục các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng về nước thải với lưu lượng xả ra lưu vực hệ thống sông Đồng Nai trên 50 m3/ngày đêm.

Trước thực trạng này, cuối năm 2007, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Đề án bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đến năm 2020” và vào năm 2008 thành lập Ủy ban Bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai. Theo đánh giá của ủy ban này, thời gian qua, các địa phương trong lưu vực đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm cải thiện chất lượng nước nhưng tình trạng ô nhiễm môi trường diễn biến ngày càng nhanh và phức tạp, gây bức xúc trong dư luận và ảnh hưởng đến đời sống nhân dân trong lưu vực. Một số điểm nóng như kênh Ba Bò, Thầy Cai, tiến độ khắc phục còn chậm, chất lượng nước sông Thị Vải tuy được cải thiện nhưng hiện tại dấu hiệu xấu lạ.


Ủy ban bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai cho biết, hiện nay trên sông và hệ thống kênh rạch thuộc lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đang có tình trạng lục bình sinh sôi phát triển mạnh, cùng với cỏ dại và rác thải tích tụ qua nhiều năm gây tắc nghẽn dòng chảy, trở ngại trong hoạt động giao thông đường thủy và khả năng tiêu thoát nước, tác động tiêu cực đến chất lượng nước sông. Mặc dù trong thời gian qua, một số tỉnh, thành đã tiến hành nhiều dự án cải tạo, nạo vét, khai thông dòng chảy, tổ chức thu gom, xử lý lục bình, cỏ dại, rác thải nhưng kết quả không đạt hiệu quả như mong muốn.